Wiele osób, podejmuje decyzję, aby się rozstać ze swoim małżonkiem, z różnych względów, czasem jest to przemoc psychiczna, fizyczna, emocjonalna( takim osobom może być trudno podjąć decyzję np. ze względu  na syndrom sztokholmski, odnoszenie korzyści z bycia ofiarą, kosztem siebie samego), nieumiejętność komunikacji, długotrwałą rozłąkę i osłabienie więzi, bliskości, zdradę, problemy związane z uzależnieniami partnera od alkoholu,  narkotyków, ale i np. od hazardu, pornografii, czy innych czynności.

Oczywiście, przyczyn może być o wiele więcej, każdy związek małżeński jest inny.

Przy podejmowaniu decyzji  o rozwodzie może  pojawić się wiele dezorientacji, zagubienia w kwestiach prawnych, szukanie rozwiązań w Internecie, pytanie znajomych, jak przeprowadzić  rozwód  przed sądem.  Od czego zacząć?

Wiele osób zgłasza się do prawnika z kategorycznym, „mam dość”, jeszcze inni pytają, czy to dobry pomysł, a są i tacy z Państwa, którzy tkwiąc w tzw. "przemocowych" związkach mocują się ze sobą, szukając odpowiedzi na zewnątrz.

Dzisiaj kilka słów o tym ,jak się do rozwodu „przygotować”.

Od strony formalnej poniżej, kilka podstawowych informacji, ale rozwód to też  całe spektrum elementów  natury emocjonalno – psychicznej, dotyczących między innymi podjęcia decyzji i  odwagi na przeżycie emocji  związanych  z procesem sądowym i poza nim, a to  również ważne dla prawnika.

Z całą pewnością, kiedy  klient, jest zdecydowany i przekonany o zgodności ze sobą, tej decyzji, postępowanie rozwodowe jest spokojniejsze i bardziej klarowne.

Sygnalizując pokrótce kwestie formalnoprawne:

1. Rozwód – jest prawnie - dopuszczalną formą rozwiązania małżeństwa zawartego zgodnie z prawem, przez sąd i tylko w wyroku sądowym może być orzeczony.

Nie można rozwieść się przed mediatorem czy notariuszem. Możliwe jest wspólne  ustalenie,  w tym przed mediatorem tzw. porozumienia rozwodowego,  poprzez określenie pewnych zasad rozstania, np. korzystanie ze wspólnego mieszkania,  co nie oznacza, że to porozumienie zastępuje orzeczenie sądu. Może być ono dołączone do pozwu o rozwód i może też być wzięte przez sąd pod uwagę, jako zgodna wola stron.

2. Sądem właściwym do orzeczenia rozwodu jest sąd okręgowy, w okręgu którego małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania, jeśli jedno z małżonków w nim przebywa, w pozostałych sytuacjach sąd miejsca zamieszkania pozwanego, a jeśli tego nie da się jego ustalić, sąd miejsca zamieszkania powoda.

3. Formą zwrócenia się do Sądu o orzeczenie rozwodu, jest POZEW O ROZWÓD- czyli mamy powoda i pozwanego- dwie strony – a zatem jedna składa pozew o rozwód – i jest wówczas powodem, a druga odpowiada na ten pozew i jest wtedy pozwanym. W pozwie tym zawiera się wniosek o orzeczenie przez sąd rozwodu.

Niezbędnym jest oryginał odpisu aktu małżeństwa,  w razie posiadania dzieci – odpisy aktów urodzenia dzieci. Dodatkowo składane są zaświadczenia o zarobkach małżonków, np.  w przypadku wniosku  w pozwie o alimenty na dzieci, zestawienie kosztów utrzymania dzieci, w przypadku żądania  orzeczenia rozwodu z winy małżonka – dokumenty, potwierdzające winę, powołanie świadków, lub porozumienie rodzicielskie  w zakresie opieki nad dziećmi.

4. W przypadku posiadania wspólnych małoletnich dzieci- ważne jest w jaki sposób ma być sprawowana nad nimi opieka, w jakiej wysokości mają być wypłacane alimenty, gdzie dzieci będą miały miejsce stałego pobytu. Warto się pod tym kątem przygotować.

5. Pozew o rozwód podlega opłacie sądowej: 600 zł – zgodnie z ustawą z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

6. Warunki, których zaistnienie jest konieczne do orzeczenia rozwodu przez sąd zawarte zostały w ustawie z dnia 15 lutego 1964r. kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Zgodnie z art. 56 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, sąd orzeka o rozwodzie, jeśli między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego.

Aby  rozszyfrować to pojęcie,  musimy sięgnąć do tego, czym jest pożycie małżeńskie:

Przez zawarcie małżeństwa małżonkowie zobowiązują się do wspólnego pożycia, wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli.

Pożycie małżeńskie odnosi się do szczególnego rodzaju  więzi:

1. Duchowej - przyjmuje się, że polega ona na pozytywnym stosunku uczuciowym małżonków, szacunku, zaufaniu, szczerości, lojalności, wyrozumiałości i respektowaniu cech osobistych małżonka, uwzględnianiu jego osobistych potrzeb i gotowości do ustępstw.
2. Gospodarczej - czyli prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego.
3. Fizycznej – zarówno w sferze intymnej, jak również obecności.

Jeśli  zatem nie nastąpi zupełny i trwały rozkład pożycia, w prawniczym języku nie zaistnieją, przesłanki pozytywne, sąd nie ma obowiązku orzeczenia rozwodu.

Sąd może nie orzec o rozwodzie, pomimo zaistnienia tych warunków wówczas gdy:

1. Na skutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków;
2. Jeśli rozwodu żąda wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego a drugi małżonek nie wyraża zgody na rozwód; i jego odmowa nie jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego,
3. Orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Kwestie formalnoprawne są wielowątkowe i warto w konkretnej sytuacji zwrócić się do prawnika, co do ich szczegółowego wyjaśnienia i omówienia.

Chcę tutaj poruszyć niemniej ważny drugi z elementów, w mianowicie gotowość emocjonalno – psychiczną do decyzji o rozwodzie i  postępowania sądowego.

Chodzi  o to, iż ulegamy, jako ludzie emocjom, schematom poznawczym, oczekiwaniom, mamy tendencję do sprawowania lub poczucia kontroli sytuacji, a nie wszystko jesteśmy w stanie przewidzieć. Czasem nie udaje się zgromadzić dowodów formalnych np. na udowodnienie zdrady. To prowadzić może do rozczarowania, żalu i poczucia bezradności. Więc co można zrobić, aby sobie pomóc?

Kilka moich spostrzeżeń:

a) daj sobie czas dla siebie i pobycie ze sobą, choć chwilę na wsłuchanie się w siebie:

• Co jest dla Ciebie ważne? czego potrzebujesz dzisiaj?
• Skontaktuj się ze sobą, zobacz siebie, w związku, w którym jesteś.
• Daj sobie współczucie, że znalazłeś/ aś się w tej sytuacji.

b) jeśli czujesz bezradność lub eksplozję trudnych emocji (wściekłość, złość, frustrację), emocje Cię zalewają albo masz wrażenie, że nic nie czujesz, czujesz się emocjonalnie zdezorientowany, spróbuj poszukać wsparcia. Takim rodzajem wsparcia może być:

• Konsultacja u psychologa (dzisiaj jest to ogólnodostępne i społecznie akceptowane);
• Grupa wsparcia (chodzi o rozszerzenie pespektywy widzenia sytuacji);
• Wzmocnienie swojej równowagi psychicznej- np. poprzez kursy takie jak Praca z wewnętrznym dzieckiem, psychoterapia, warsztaty itp.

c) spójrz na siebie i swoje próby nierozwodzenia się, wprowadzenia zmian w relacji, ze zrozumieniem, empatią dla siebie, nie uciekając od swoich emocji. Czy coś jeszcze jest możliwe z Twojej strony do zrobienia, aby zachować związek, odzyskać bliskość z partnerem? pamiętając, że każdy odpowiada za swoje emocje i zachowania.

d) powyższe może dać Ci więcej spokoju, przy podejmowaniu decyzji, a jeśli ją podejmiesz, w przygotowaniu formalnoprawnym do postępowania sądowego.

Prof. Bogdan de Barbaro,  w „Rozwiązania rozwodowe”  dla czasopisma  Charaktery, zawarł kilka rozważań na temat tego, jak  można próbować określić rozwód, jako porażkę czy sukces.  

Pod względem sądowym, rozwód może być przeprowadzony zgodnie lub niezgodnie z Twoimi oczekiwaniami, na skutek różnych zaistniałych okoliczności na sali sądowej, może trwać krótko, ale i długo. Możesz mieć poczucie wygranej lub przegranej.

       Niezależnie od tego, jest on Twoją decyzją na całe życie i warto poświęcić sobie i tej decyzji, Twoją uwagę i Twój czas.

 Niniejsze  opracowanie ma charakter informacyjny, nie stanowi porady prawnej. Jeśli potrzebujesz szczegółowych informacji, opinii prawnej, możesz skontaktować się z Kancelarią i  poprosić o poradę prawną.